PAŁAC I MAJĄTEK
Muzeum Witolda Gombrowicza mieści się w rezydencji pałacowej z roku 1914, należącej w okresie międzywojennym do bratowej pisarza, Aleksandry Gombrowicz. Rezydencja w stylu klasycystycznym z elementami secesji została zaprojektowana przez Augusta Furuhjelma, architekta pochodzenia fińskiego, na zlecenie ówczesnego właściciela Wsoli - Jakuba Grobickiego. Od roku 1920 dobra stanowiły własność Marii Pruszak, która w roku 1924 udostępniła rezydencję swej bratanicy Aleksandrze, żonie Jerzego Gombrowicza, starszego brata pisarza. W roku 1929 Aleksandra formalnie stała się właścicielką majątku. Pałac pozostawał w użytkowaniu rodziny do roku 1941, kiedy to majątek objęto zarządem Liegenschaftu.
Po wojnie dobra zostały przejęte na użytek reformy rolnej przez Skarb Państwa. W pałacu lokowano liczne instytucje państwowe, m.in. komisariat milicji, a później placówkę opieki specjalnej oraz domy pomocy społecznej dla dzieci i dorosłych. W roku 2005 Starostwo Radomskie sprzedało pałac wraz z sześcioma hektarami parku Samorządowi Województwa Mazowieckiego, a ten przekazał go Muzeum Literatury w Warszawie z przeznaczeniem na Muzeum Witolda Gombrowicza.
Budynek był w fatalnym stanie, więc w roku 2006 rozpoczął się generalny i bardzo trudny ze względu na warunki naturalne remont pałacu. Trwał z przerwami do września 2009 roku. Na zakup i remont siedziby Muzeum Witolda Gombrowicza mazowiecki samorząd przeznaczył blisko 6 i pół miliona złotych.
Położone 90 km od Warszawy i 10 km od Radomia Muzeum Witolda Gombrowicza zaczęło przyjmować zwiedzających 14 października 2009 roku.
DZIAŁALNOŚĆ MUZEUM
Muzeum zostało otwarte 10 października 2009 roku w obecności Rity Gombrowicz, wdowy po pisarzu. Do zadań instytucji należą: upowszechnianie wiedzy o życiu i twórczości pisarza; inicjowanie, prezentacja, dokumentacja projektów Gombrowiczowskich; gromadzenie gombrowiczianów; animowanie życia intelektualno-literackiego, również w zakresie edukacji literackiej i promocji talentów. Muzeum dysponuje czytelnią, w której dostępne są dzieła autorstwa Witolda Gombrowicza, ich przekłady, literatura sekundarna oraz prasa humanistyczna. Jako przestrzeń literacka Muzeum Witolda Gombrowicza pozostaje projektem otwartym na inne dziedziny kultury.
Zwiedzających przyciąga do muzeum nie tylko stała ekspozycja osnuta wokół etapów biografii i twórczości Witolda Gombrowicza, ale również wydarzenia artystyczne i intelektualne.
Co roku organizujemy Międzynarodowe Panele Gombrowiczowskie. Dotychczas uczestniczyli w nich m.in.: Rita Gombrowicz, wybitni tłumacze literatury polskiej Danuta Borchardt (USA), Bożena Zaboklicka (Hiszpania), Olaf Kuhl (Niemcy), Lajos Palfalvi (Węgry), Anders Bodegard (Szwecja), Jerzy Jarniewicz, Marta Jordan; literaturoznawcy i krytycy prof. Jerzy Jarzębski, prof. Roman Loth, Kazimiera Szczuka, Jean-Pierre Salgas, Miguel Grinberg, Piotr Kłoczowski, Jacek Wakar, Wojciech Majcherek, Mariusz Wilk, Bronisław Świderski, Zbigniew Kruszyński.
Gościli u nas m.in. tacy aktorzy jak Andrzej Seweryn, Jan Nowicki, Krzysztof Globisz, Adam Ferency, Teresa Lipowska, Irena Jun, a także mistrzowie słowa i muzyki: Magda Umer, Stanisław Soyka, Andrzej Poniedzielski, Martyna Jakubowicz, Gaba Kulka, Mirosław Czyżykiewicz, Mariusz Lubomski; zespoły rockowe „Pustki” i „Kumka Olik”, muzycy jazzowi: „High Definition”, Piotr Baron, Wojciech Karolak, Zbigniew Wegehaupt, orkiestra kameralna Tomasza Radziwonowicza Sinfonia Viva.
Muzeum oprócz prowadzenia klasycznych form działalności muzealnej, takich jak wystawy czasowe, lekcje muzealne, prelekcje i wykłady, chce być miejscem spotkania i dyskusji Centrum i Prowincji, konfrontowania głośnych zjawisk literackich i artystycznych z wyrobioną publicznością żyjąca poza centrami kultury. Te założenia realizujemy w ramach cyklu „Prowincja Gombrowicz”, zapraszając wybitnych pisarzy – w pierwszych latach naszej działalności gościliśmy m.in. Andrzeja Stasiuka, Stefana Chwina, Olgę Tokarczuk, Ingę Iwasiów, Zbigniewa Kruszyńskiego, Mariana Pilota, Marcina Sendeckiego. W MWG odbywają się też dyskusje dotyczące literatury, edukacji artystycznej i innych dziedzin szeroko pojmowanej kultury, w których uczestniczyli m.in. prof. Andrzej Stanisław Kowalczyk, prof. Andrzej de Lazari, Jarosław Klejnocki, Michał Friedrich, Krzysztof Kopczyński, Bartłomiej Sienkiewicz, Jerzy Sosnowski.
Naszą ambicją jest przyciąganie zainteresowania młodych twórców i odbiorców kultury (młodych przede wszystkim nonkonformizmem i kreatywnością, a nie metrykalnie).
Instytucja współprowadzona przez Samorząd Województwa Mazowieckiego oraz Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego