Dla belfra : Gombrowicz

Dla belfraOferta edukacyjna

Zwiedzanie z przewodnikiem:

JA, GOMBROWICZ - życie i twórczość Witolda Gombrowicza

 

LEKCJE MUZEALNE OPARTE NA EKSPOZYCJI STAŁEJ

1. Droga pisarza do sławy
Lekcja przybliża drogę twórczą Witolda Gombrowicza: kolejne dzieła, strategie autopromocji, sojusze literackie, tłumaczenia, otrzymane nagrody, stypendia. Uzmysławia, jakie mechanizmy budowania pozycji literackiej wykorzystywał w walce o sławę. Wyjaśnia źródła jego międzynarodowego sukcesu.

2. Zjawisko emigracji po 1939 roku (rozwój kultury polskiej za granicą)
Lekcja, odwołując się do kontekstu historycznego emigracji po II wojnie światowej, analizuje wpływ wyjazdu Gombrowicza z kraju na jego twórczość. Zapoznaje z rozwojem niezależnej kultury polskiej na emigracji, środowiska paryskiej „Kultury”, londyńskich „Wiadomości”, Radia Wolna Europa. Objaśnia jej znaczenie dla zachowania tożsamości narodowej i wpływ na literaturę światową na przykładzie dorobku autora „Dziennika”.

3. Dzieło Gombrowicza: w druku, na scenie i ekranie (cenzura PRL, niezależne oficyny wydawnicze, ważniejsze adaptacje teatralne i filmowe)
Lekcja zapoznaje z różnymi formami obecności dzieł Gombrowicza w kulturze (literaturze, teatrze i filmie). Ukazuje skomplikowaną drogę twórczości pisarza do polskiego czytelnika
i widza w kontekście realiów PRL-u. Uczestnicy poznają mechanizmy cenzury, która przez lata ograniczała dostęp do utworów Gombrowicza oraz rolę niezależnych oficyn wydawniczych, teatrów i środowisk opozycyjnych w rozpowszechnianiu jego dzieł. Poznają skalę obecności tekstów pisarza we współczesnym teatrze i kinie.

4. Gombrowiczowie herbu Kościesza: losy rodziny pisarza
Lekcja daje wgląd w życie prywatne twórcy „Ferdydurke” poprzez poznanie historii jego najbliższych. Pozwala zrozumieć, w jaki sposób doświadczenia rodzinne – zarówno dramatyczne wydarzenia, jak i codzienne relacje – wpłynęły na osobowość pisarza oraz jego twórczość literacką. Historia rodziny Gombrowiczów jest także opowieścią o przemianach społecznych i obyczajowych w Polsce XIX i XX wieku.

5. Gombrowicz a przedwojenne życie literackie
W ramach lekcji uczestnik poznaje środowisko literackie II Rzeczypospolitej (grupy twórców, kawiarnie literackie, wydawnictwa, czasopisma, hierarchie towarzyskie). Potrafi wskazać miejsce Gombrowicza na przedwojennej scenie artystycznej. Narracja określa jego relacje z ówczesnymi nurtami literackimi.

6. Tło społeczno-obyczajowe epoki. Ziemiaństwo polskie w dwudziestoleciu międzywojennym
Lekcja przybliża realia życia ziemiańskiej warstwy społecznej oraz ukazuje jej wpływ na kształtowanie osobowości i światopoglądu Witolda Gombrowicza. Uczestnicy poznają historię i status społeczny Gombrowiczów jako przedstawicieli polskiego ziemiaństwa, ich codzienne życie, wartości, relacje rodzinne oraz stosunek do zachodzących przemian społeczno-politycznych.

7. JA, GOMBROWICZ – życie i twórczość Witolda Gombrowicza
Opowieść o najważniejszych faktach z życia Gombrowicza, kluczowych momentach jego biografii oraz wpływie doświadczeń życiowych na jego twórczość literacką. Lekcja jest także syntetycznym wprowadzeniem w problematykę dzieł pisarza.
 

Czas zwiedzania – około 45 minut

Podczas zwiedzania przewodnik nawiązuje do dokumentów, fotografii, filmów, pamiątek rodzinnych, przedmiotów osobistych, a także cytatów literackich, będących częścią ekspozycji muzealnej. Treść jest dostosowana do wieku i zainteresowań zwiedzających.

Muzeum posiada multimedialną salę edukacyjną, w której odbywają się lekcje muzealne.

------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Tematy lekcji szkolnych:

1. Gombrowicz na scenie i ekranie. Omówienie adaptacji wybranych tekstów pisarza
Lekcja ukazuje, jak twórczość Witolda Gombrowicza funkcjonuje w różnych formach przekazu: teatralnej i filmowej. W ramach zajęć uczniowie poznają najważniejsze różnice między tradycyjną inscenizacją czy wierną ekranizacją a adaptacją teatralną i filmową.
■ Lekcja dla 3 i 4 klas liceum oraz 4 i 5 technikum.

2. Zmagania z Formą. "Ferdydurke" jako powieść nowoczesna
Lekcja eksponuje sposób, w jaki „Ferdydurke” Witolda Gombrowicza wpisuje się w nurt literatury nowoczesnej. Uczniowie analizują mechanizmy zniewolenia jednostki przez narzucone role i język, a także rozpoznają środki artystyczne, które służą demaskowaniu tych procesów.
■ Lekcja dla 3 i 4 klas liceum oraz 4 i 5 technikum.

3. "Ferdydurke" Gombrowicza jako powieść awangardowa. "Ferdydurke" vs. "Lalka" - zestawienie porównawcze
Lekcja proponuje zestawienie „Ferdydurke” Witolda Gombrowicza jako powieści awangardowej (poprzez analizę jej nowatorskiej formy, języka oraz sposobu konstruowania rzeczywistości i bohaterów) z „Lalką” Bolesława Prusa (klasyczną powieścią realistyczną XIX wieku).
■ Lekcja dla 3 i 4 klas liceum oraz 4 i 5 technikum.

4. Gombrowicz jako influencer – o autokreacji dawniej i dziś
Punktem wyjścia lekcji jest pojęcie autokreacji. Uczniowie odnoszą je do twórczości oraz postaci Witolda Gombrowicza, analizując sposoby, którymi pisarz kreował swój wizerunek. Porównują strategię autokreacji Gombrowicza z działaniami współczesnych influencerów, zestawiając „Dziennik” z formami osobistej ekspresji takimi jak vlog czy blog.
■ Lekcja dla 3 i 4 klas liceum oraz 4 i 5 technikum.

5. Gombrowicz, Schulz, Witkiewicz. Groteska i eksperyment w dwudziestoleciu międzywojennym
Lekcja wskazuje jak twórczość Gombrowicza, Schulza i Witkiewicza wpisuje się w nurt groteski i eksperymentu literackiego charakterystycznego dla dwudziestolecia międzywojennego. Uczniowie rozwijają umiejętność interpretacji tekstów o wysokim stopniu złożoności oraz refleksji nad funkcją sztuki w czasach kryzysu kulturowego i społecznego.
■ Lekcja dla 3 i 4 klas liceum oraz 4 i 5 technikum.

6. Stylizacja językowa: jej odmiany i funkcje. "Pamiętniki” J. Ch. Paska, "Pan Tadeusz" A. Mickiewicza i "Trans-Atlantyk" W. Gombrowicza
Lekcja zapoznaje z różnymi odmianami stylizacji językowej oraz ich funkcjami w tekstach literackich na przykładzie fragmentów utworów z trzech epok. Uczniowie rozwijają wrażliwość językową oraz umiejętność krytycznego myślenia o języku jako narzędziu wyrażania idei i tożsamości.
■ Lekcja dla wszystkich klas liceum i technikum.
 

Czas trwania lekcji muzealnej – 45 minut

 

Lekcje prowadzą:

dr hab. Anna Spólna prof. URad. – literaturoznawczyni, krytyczka literacka, wykładowczyni akademicka, egzaminatorka OKE w Warszawie, członkini Komisji Okręgowej Olimpiady Literatury i Języka Polskiego (2013-2020), z doświadczeniem kilkunastu lat pracy w radomskich liceach.

Katarzyna Gaczyńska – polonistka, egzaminatorka OKE w Warszawie, nauczycielka filozofii, animatorka i menedżerka kultury. Od ponad dwudziestu lat związana z edukacją i środowiskiem kulturalnym. Autorka tekstów naukowych, scenariuszy oraz filmów edukacyjno-kulturalnych.

 

Ceny biletów:

W ramach programu „Kulturalna szkoła na Mazowszu”: 1zł/os
Zwiedzanie ekspozycji z przewodnikiem: 50 zł/ grupa
Lekcja: 70 zł/grupa
Warsztaty: 20 zł/os.
Nauczyciele i opiekunowie grup: wstęp wolny
 

Informacje i rezerwacja:

tel. 48 321 50 73 wew. 24
a.spolna@muzeumliteratury.pl
k.gaczynska@muzeumliteratury.pl

------------------------------------------------------------------------------------------------------------